وظیفه دسته موتور و دسته گیربکس چیست ؟علائم پارگی دسته موتور

دسته موتور قطعه ای است نگهدارنده که بین موتور و شاسی و یا بین گیربکس و شاسی خودرو قرار می‌گیرد.

وظیفه این قطعه تحمل وزن مجموعه موتور و گیربکس و همچنین دفع ارتعاشات ناشی از عملکرد موتور و یا عبور از ناهمواری ها و البته دفع نیرو گشتاوری است که موتور به هنگام کار کردن ایجاد می‌کند.

به عبارت دیگر این نگهدارنده ها که در هر صورت‌ آنها را دسته موتور یا Engine Mount می‌نامند، موظف هستند هر حرکت بیش از میزان پیش بینی و طراحی شده در مجموعه انتقال نیرو خودرو را خنثی کنند تا این مجموعه به خوبی ایفا نقش کند.

انواع دسته موتور

دسته موتورها در چند نمونه مختلف ساخته می‌شوند که در بیشتر خودرو ها از نوع ساده و لاستیکی آن استفاده می‌شود و در برخی خودروهای خاص دیگر نمونه های هیدرولیکی و یا بادی نیز ممکن است به کار گرفته شود.

نمونه لاستیکی دسته موتور در حقیقت متشکل از دو صفحه فلزی است که یکی به موتور (یا گیربکس) متصل شده و صفحه دیگر به شاسی وصل می‌شود و همانطور که از نام آن پیدا است، قطعه پلاستیکی از نوع کاشتنی (نوعی پلاستیک با دوام با خاصیت الاستیکی و دوام طولانی مدت) میان‌ آنها قرار می‌گیرد که به دلیل داشتن حالت ارتجاعی تمام لرزه های مجموعه انتقال نیرو را در خود دفع می‌کند.

در نمونه های هیدرولیکی یا بادی بین دو صفجه از جک هیدرولیکی یا بادی استفاده می‌شود.

ین قطعه در دراز مدت به دلیل تحمل تکانه های شدید دچار گسستگی شده و ضمن از دست دادن خاصیت ارتجاعی خود آرام آرام متلاشی می‌شود که به اصطلاح این حالت را پاره شدن دسته موتور می‌نامند.

پاره شدن دسته موتور در نمونه های بادی یا هیدرولیکی با خرابی پکینگ های داخلی جک و فرار روغن و یا هوا از درون سیلندر دسته موتور به وقوع می‌پیوندد و در هر صورت دسته موتور عملکرد خود را از دست می‌دهد.در موارد حاد بریدگی و خرابی دسته موتور ممکن است ادامه کار با خودرو غیر ممکن شود.

علائم پارگی دسته موتور

علائم پارگی دسته موتور وابسته به این که کدام دسته موتور در کدام نقطه از مجموعه انتقال نیرو پاره شده باشد می‌تواند تفاوت کند. در خودرو های پیشرانه جلو و متحرک عقب (مانند خودروهای اسپرت کوپه، شاسی بلندهای واقعی و …) معمولا از ۳ دسته موتور بزرگ استفاده می‌شود که دو تای آن زیر موتور و آخری زیر گیربکس نصب می‌شود.

اما در خودروهای موتور جلو و متحرک جلو (همانند پراید، ۲۰۶ و بیشتر خودروهای اقصادی روز دنیا) معمولا ۳ تا ۵ دسته موتور به کار می‌رود که تنها یک دسته موتور از بالا به پوسته موتور متصل شده (در خودروهای پیشرانه جلو و متحرک جلویی که پیشرانه‌ آنها عرضی نصب شده است) و وظیفه دفع گشتاور تولیدی پیشرانه را بر عهده دارد و الباقی دسته موتور ها وظیفه نگهداشتن وزن سنگین و فشرده مجموعه موتور و گیربکس را بر عهده دارند.

به یاد داشته باشد که بروز صدای تلق تلق بخصوص به هنگام عبور از ناهمواری ها یکی از رایج ترین علائم خرابی در هر نوع خودرو است. اما در خودروهای موتور جلو و متحرک عقب پارگی یکی از دسته موتورهای زیر پیشرانه می‌تواند با لرزش و حرکت بیش از حد پیشرانه بخصوص به هنگام گاز دادن همراه باشد.

پارگی دسته موتور زیر گیربکس در این خودروها منجر به بد جا رفتن دنده ها و گیرکردن دنده ها درون یکدیگر (ایراد مشترک با خودروهای اتوماتیک)، برهم خوردن تنظیم پدال کلاچ در نمونه های سیمی یا اهرمی و تکان خوردن بیش از حد شیفتر دنده می‌شود.

در خودروهای موتور جلو و متحرک جلو این موضوع کمی حساس تر است چرا که وزن مجموعه انتقال نیرو انسجام و فشردگی بیشتری دارد و خرابی یک مانت در صورت عدم رسیدگی میتواند به سرعت به بقیه دسته موتورها نیز سرایت کند.

در این خودرو ها خرابی دسته موتور بالا موجب چرخش گشتاوری بیش از حد موتور و تشدید تکانه های شدید به هنگام نیم کلاچ و یا تعویض دنده در نمونه های اتوماتیک بین دنده های جلو و عقب شود که در صورت عدم رسیدگی در دراز مدت و تحت فشار زیاد عبور پر سرعت از دست اندازها و یا شتابگیری های ناگهانی می‌تواند به سرعت موجب خرابی چهارشاخ پولوس ها شود و هزینه بیشتری را به جیب مالک تحمیل کند.

پارگی دسته موتور های پایین به وضوع افت ارتفاع پیشرانه و پاین تر رفتن آن را به همراه خواهد داشت. این اتفاق می‌تواند فشار مضاعف بر چهار شاخ پولوس های خودرو آورده و به دلیل چرخش احتمالی پیشرانه در جای خود جا رفتن یا بیرون آمدن گیربکس از دنده را دشوار و یا غیر ممکن سازد.

پیشگیری

ساده ترین راه پیشگیری از بروز پارگی بررسی گاه به گاه اما منظم‌ آنها حداقل در هر بار تعویض روغن موتور است. دسته موتورها عمر بالایی دارند و به سادگی خراب نمی‌شوند. حتی در صورت خرابی نیز تا لحظه بحرانی شدن تحمل بالایی از خود نشان می‌دهند از این رو درصورت بازدید مداوم و منظم در صورت ترک برداشتن یا پاره شدن می‌توان به سرعت برای تعویض آن ه اقدام کرد.

برای تست سلامت دسته موتورها در خودروهای دنده دستی باید یک نفر خودرو را در ترمز دستی قفل کرده سپس در دنده ۱ و دنده عقب (به منظور وارد آوردن فشار در جهان مختلف) نیم کلاچ کند و نفر دوم بصورت همزمان رفتار و میزان له شدگی لاستیک دسته موتور یا بازی جک دسته موتورهای روغنی و بادی را بررسی کند. این کار در خودورهای اتوماتیک با جابه جا کردن کیربکس بین دنده و عقب انجام می‌گیرد.

توجه داشته باشید هرگونه بریدگی و ترک هرچند کوچک بر روی دسته موتورهای لاستیکی به معنای سر آمدن عمر و موعد تعویض‌ آنها است و پیش از ان که این مشکل به معضل زمین گیر شدن شما بیانجامد نسبت به تعویض‌ آنها اقدام کنید.